Aan het krijgen van kinderen is niets vanzelfsprekend. Heb je een kinderwens, dan moet je maar afwachten of je daadwerkelijk ouders wordt. En áls dat slaagt, dan wacht je na de eerste euforie van het kersverse ouderschap de enorme uitdaging iets goeds van je opvoeding te maken en binnen pakweg twee decennia een prettige volwassene af te leveren. Ga er maar aan staan, als leek. Want een cursus heb je er niet voor gevolgd.

Een beetje hulp kunnen ouders dus wel gebruiken. Geen wonder dat het ouderschap al jaren een dankbaar thema is in boekenland. Van het eerste babyjaar tot de puberteit: voor elke fase in het kinderleven is er wel een gids of hulpboek beschikbaar en er staan ons allerhande opvoedinggstijlen en –technieken ter beschikking die we naar wens kunnen inzetten.

Nieuw op de stapel opvoedingsboeken is ikvinylyv, het geheim van onvolmaakt gelukkige ouders van journalist Janet van Dijk. ikvinylyv (‘ik vind je lief’, in de spelling van Van Dijks jongste dochter) wil afrekenen met de kennelijk hardnekkige mythe dat je alleen gelukkig kunt zijn als alles perfect gaat binnen je gezin. Volmaakt geluk is namelijk niet haalbaar, meent de auteur. Onvolmaakt gelukkig ouderschap daarentegen bestaat wel. Daar gaat dit boek over.
Van Dijk, moeder van twee dochters, pretendeert niet de pedagogische wijsheid in pacht te hebben (‘er zijn vele wegen’, zegt ze in de inleiding), maar deelt eenvoudigweg haar gedachten over ouderschap met de lezer. En ze stelt vragen. Zoals: hoe kijken we in het algemeen naar ouderschap? Worden we echt blij van hoe we het doen? En zo niet, zouden we dat kunnen veranderen door er ánders tegenaan te kijken?

Zinnige vragen. Want tegenwoordig ervaren veel ouders (lees: moeders) het ouderschap als vermoeiend en zwaar, zo zegt Van Dijk. Ze hebben het druk en moeten veel ballen in de lucht houden. Ze proberen te leven volgens de pittige eisen die ze zichzelf hebben opgelegd – alles moet goed gaan – en bovendien wordt hun manier van opvoeden onder een vergrootglas gelegd door andere moeders. Wie zich continu door z’n eigen hoge verwachtingen en door anderen de maat laat nemen in het ouderschap en steeds maar niet aan de eis van perfectie kan voldoen, ervaart vroeg of laat frustratie. En vermoeidheid. En ontevredenheid.

Maar, vraagt de auteur zich af, is dát wat je wenste, toen je kinderen kreeg? En is dat wat je nú wilt? Als je het op dit moment het gevoel hebt dat je in de overleefstand staat als ouders, waarom zou je krampachtig proberen om hetzelfde te blijven doen? Laat eens een paar ballen vallen, doe eens wat minder. Probeer niet om de dingen te blijven doen zoals anderen (of jijzelf) ze van je verwachten, maar doorbreek die patronen. Kom in actie: neem een werkster, een klusjesman of allebei. Doe meer dingen samen met je partner. Breng meer tijd met elkaar als gezin door. Creëer momenten voor jezelf. En vooral: verwacht geen perfectie van jezelf, noch van je kinderen.

ikvinylyv biedt alternatieven voor oude opvoedstructuren en vervangt clichés door nieuwe inzichten. In 18 prettig leesbare hoofdstukken rijgt Janet van Dijk haar persoonlijke observaties en gedachten over het ouderschap aan elkaar en vult ze die aan met toepasselijke quotes en anekdotes. Van Dijk baseert zich niet alleen op haar eigen ervaringen en die van anderen, maar verwijst ook regelmatig naar relevante literatuur, onderzoeken en berichten uit de media. Na sommige hoofdstukken staan vragen voor de lezer, bedoeld ter reflectie. Een praktische manier om ook daadwerkelijk iets met de overpeinzingen te gaan doen en dat maakt ikvinylyv een echte call-to-action.
‘Je wereld verandert op het moment dat je er anders naar kijkt’, aldus de auteur. ‘Je kunt besluiten het ouderschap niet langer op te vatten als iets waarover je klaagt, of wat je moet overleven, of waarin je jezelf kwijtraakt’. Met ikvinylyv breekt Janet van Dijk een lans voor onvolmaakt gelukkig ouderschap. Het leven en het ouderschap zijn niet maakbaar, is haar boodschap; de perfecte opvoeding bestaat niet. Maar met een luchtiger aanpak, een milde blik naar jezelf en anderen en dankbaarheid voor wat je hebt kom je een heel eind in de richting van geluk. En dat is goed genoeg.

Janet van Dijk – ikvinylyv, het geheim van onvolmaakt gelukkige ouders
Uitgeverij Réunion
ISBN 9789079263189